Granice matczynej miłości: Moja walka o dorosłego syna w warszawskim blokowisku
– Mamo, pożyczysz mi jeszcze te dwie stówy? – Marcin stał w drzwiach kuchni, opierając się o framugę. Jego głos był cichy, ale w oczach widziałam to samo błaganie, które widzę od lat.
Zamieszałam herbatę, próbując ukryć drżenie rąk. Za ścianą słychać było szum telewizora – mąż, Andrzej, udawał, że nie słyszy naszej rozmowy. Córka, Ola, trzaskała drzwiami swojego pokoju. W naszym trzypokojowym mieszkaniu na warszawskim Bródnie każdy miał swój świat, ale wszystkie drogi i tak prowadziły do kuchni – do mnie.
– Marcin, już ci mówiłam… – zaczęłam, ale przerwał mi gestem.
– Wiem, wiem, że to ostatni raz. Ale przysięgam, mamo, tym razem oddam. Mam rozmowę o pracę w przyszłym tygodniu. Potrzebuję tylko na bilet i coś do jedzenia.
Patrzyłam na niego – dwudziestoośmioletniego mężczyznę z podkrążonymi oczami i nieogoloną twarzą. Kiedyś był moim małym chłopcem, który przynosił mi laurki na Dzień Matki. Teraz stał przede mną jak ktoś obcy, a jednak wciąż mój syn.
Wyjęłam z portfela dwie stuzłotówki. Marcin uśmiechnął się blado i wyszedł bez słowa podziękowania. W kuchni zapadła cisza.
– Ile jeszcze będziesz go utrzymywać? – Andrzej wszedł nagle, z goryczą w głosie. – On cię wykorzystuje, Anka. Przecież widzisz.
Zacisnęłam usta. Wiedziałam, że ma rację. Ale jak matka może odmówić własnemu dziecku?
– To tylko na chwilę – szepnęłam. – On się podniesie.
Andrzej pokręcił głową i wyszedł z kuchni. Zostałam sama z herbatą i poczuciem winy.
Wieczorem Ola przyszła do mnie do pokoju. Miała łzy w oczach.
– Mamo, on znowu zabrał mi pieniądze z portfela. Ile jeszcze będziemy to znosić? Ja już nie mogę…
Przytuliłam ją, ale czułam, jak między nami rośnie mur. Ola miała rację – Marcin przekraczał wszystkie granice. Ale czy ja nie byłam temu winna? Czy nie nauczyłam go, że zawsze może liczyć na moją pomoc?
Następnego dnia wróciłam z pracy wcześniej. Zastałam Marcina śpiącego na kanapie, a obok niego puste puszki po piwie. W telewizji leciały powtórki seriali. Przez chwilę patrzyłam na niego i poczułam coś dziwnego – mieszaninę żalu i gniewu.
Usiadłam obok i dotknęłam jego ramienia.
– Marcin, musimy porozmawiać.
Otworzył oczy i spojrzał na mnie nieprzytomnie.
– Co znowu?
– Nie mogę już ci pomagać tak jak do tej pory. Musisz zacząć sam o siebie dbać. Ola i tata mają dość. Ja też…
Widziałam w jego oczach strach i bunt.
– Chcesz mnie wyrzucić? Własnego syna?
– Nie chcę cię wyrzucać. Chcę ci pomóc stanąć na nogi. Ale to musi być twoja decyzja.
Marcin zerwał się z kanapy.
– Wszyscy się ode mnie odwracacie! Zawsze byłem gorszy od Oli! Nigdy mnie nie rozumieliście!
Wyszedł trzaskając drzwiami. Siedziałam długo w ciszy, czując jak serce mi pęka.
Wieczorem Andrzej usiadł obok mnie na kanapie.
– Anka… On cię zniszczy. Nas wszystkich zniszczy.
Płakałam cicho, bo wiedziałam, że ma rację. Ale bycie matką to nie tylko miłość – to też ból i odpowiedzialność.
Przez kolejne tygodnie próbowałam rozmawiać z Marcinem. Raz był miły, raz agresywny. Czasem znikał na całe noce, czasem wracał głodny i zmęczony. Ola coraz częściej nocowała u koleżanek, Andrzej zamykał się w sobie.
W końcu przyszedł dzień, kiedy Marcin wrócił pijany i zaczął krzyczeć na wszystkich. Ola uciekła do swojego pokoju, Andrzej próbował go uspokoić, ale skończyło się awanturą i wezwaniem policji.
Po tej nocy wiedziałam już, że muszę postawić granicę. Z bólem serca powiedziałam Marcinowi, że jeśli nie podejmie leczenia i nie zacznie pracować nad sobą, nie może już mieszkać z nami.
Wyprowadził się tydzień później do kolegi z pracy dorywczej. Przez pierwsze dni płakałam codziennie – czułam się jak najgorsza matka świata. Ale powoli zaczęliśmy odzyskiwać spokój w domu. Ola wróciła do nauki, Andrzej znów zaczął ze mną rozmawiać.
Marcin dzwoni czasem – raz prosi o pieniądze, raz mówi, że mu ciężko. Staram się być dla niego wsparciem, ale już nie pozwalam mu przekraczać moich granic.
Często pytam siebie: czy zrobiłam dobrze? Czy matka ma prawo powiedzieć „dość”? A może powinnam była walczyć dłużej? Jak wy byście postąpili na moim miejscu?