Każdy weekend to pole bitwy: Wyznanie polskiej żony, która walczy o siebie w cieniu teściów
– Aniu, czy mogłabyś podać jeszcze trochę ogórków do sałatki? – głos teściowej przebił się przez gwar rozmów przy stole. Jej ton był uprzejmy, ale podszyty czymś, co od lat wyczuwałam – oczekiwaniem, że będę tu po to, by usługiwać.
Zamknęłam oczy na sekundę, czując jak łzy napływają mi do oczu. Otworzyłam lodówkę, wyjęłam słoik i zaczęłam kroić ogórki na cienkie plasterki. W kuchni byłam sama. Z salonu dobiegały śmiechy mojego męża, Pawła, i jego rodziców. Ich świat był pełen żartów i wspomnień z dzieciństwa Pawła. Ja byłam tylko tłem.
Wróciłam do stołu z miską sałatki. Teściowa uśmiechnęła się chłodno. – Dziękuję, Aniu. – Jej spojrzenie mówiło: „Wiedziałam, że się domyślisz”.
Paweł nawet nie spojrzał w moją stronę. Zajęty był rozmową z ojcem o nowym samochodzie sąsiada. Próbowałam się wtrącić, ale nikt nie zwrócił na mnie uwagi. Poczułam się przezroczysta.
Każdy weekend wyglądał tak samo. W tygodniu pracowałam zdalnie jako księgowa, a po godzinach zajmowałam się domem i naszym pięcioletnim synkiem, Kubą. Ale w soboty i niedziele nasz dom przestawał być moją bezpieczną przystanią. Stawał się polem bitwy – choć nikt nie podnosił głosu, a ostrza były ukryte w słowach i spojrzeniach.
Pamiętam pierwszy raz, kiedy teściowie przyszli bez zapowiedzi. Byliśmy wtedy świeżo po ślubie. Paweł otworzył im drzwi z szerokim uśmiechem. – Mamo, tato! Jak dobrze was widzieć! – krzyknął. Ja stałam w kuchni w piżamie, z rozczochranymi włosami i kubkiem zimnej kawy w ręce.
– Aniu, nie przejmuj się nami – powiedziała teściowa, rozglądając się krytycznie po blacie pełnym naczyń. – My tu tylko na chwilkę.
Od tamtej pory „chwilki” zamieniły się w całe weekendy. Z czasem przestali nawet dzwonić przed przyjazdem.
Pewnego razu zebrałam się na odwagę i powiedziałam Pawłowi:
– Może moglibyśmy prosić twoich rodziców, żeby wcześniej dzwonili? Czasem chciałabym po prostu pobyć sama z tobą i Kubą.
Paweł spojrzał na mnie zdziwiony:
– Przesadzasz, Aniu. Przecież to moi rodzice. Chcą nas odwiedzać, bo nas kochają.
Czułam się winna. Może rzeczywiście przesadzałam? Może powinnam być wdzięczna za rodzinę?
Ale z każdym kolejnym weekendem czułam się coraz bardziej obca we własnym domu. Teściowa poprawiała firanki („Tak lepiej wygląda”), przesuwała kwiaty („Tu będą miały więcej światła”), a nawet zaglądała do mojej szafy („Ojej, Aniu, masz tu taki bałagan!”). Paweł nie widział problemu.
Najgorsze były jednak drobne uwagi:
– Kuba znowu ma katar? Może powinnaś częściej wietrzyć mieszkanie.
– Pawełku, pamiętasz jak u nas zawsze był rosół w niedzielę? Ania chyba nie gotuje rosołu?
– Aniu, nie martw się, nie każda kobieta rodzi się gospodynią.
Zaciskałam zęby i uśmiechałam się sztucznie. Wieczorami płakałam pod prysznicem.
Pewnej soboty Kuba przewrócił się na podwórku i rozbił kolano. Pobiegłam do niego z apteczką, ale teściowa była szybsza:
– Daj mi go, Aniu. Ty zawsze panikujesz.
Patrzyłam bezradnie, jak tuli mojego syna i mówi mu rzeczy, które powinnam mówić ja. Czułam się bezużyteczna.
Tego wieczoru usiadłam z Pawłem na kanapie.
– Paweł… Ja już nie daję rady. Czuję się jak gość we własnym domu.
Spojrzał na mnie z irytacją:
– Znowu zaczynasz? Przecież nic złego się nie dzieje! Moi rodzice są mili! To ty masz problem!
Poczułam jak coś we mnie pęka.
– To ja mam problem? – wyszeptałam. – Może rzeczywiście…
Przez kolejne dni chodziłam jak cień. W pracy popełniałam błędy, zapominałam o ważnych terminach. Koleżanka zapytała:
– Anka, co się z tobą dzieje?
Nie potrafiłam odpowiedzieć.
W końcu zadzwoniła moja mama:
– Córeczko, słyszę po głosie, że coś jest nie tak. Powiedz mi szczerze: jesteś szczęśliwa?
Zalałam się łzami.
– Mamo… Ja już nie wiem kim jestem…
Mama milczała przez chwilę.
– Musisz zawalczyć o siebie. Nikt inny tego za ciebie nie zrobi.
Tej nocy długo nie mogłam zasnąć. Przewracałam się z boku na bok, słysząc w głowie słowa mamy. Czy naprawdę mogę coś zmienić?
Następnego dnia postanowiłam spróbować jeszcze raz porozmawiać z Pawłem.
– Paweł… Potrzebuję twojego wsparcia. Chcę mieć wpływ na to, kto i kiedy przychodzi do naszego domu. Chcę czuć się tu bezpiecznie.
Spojrzał na mnie poważnie.
– Aniu… Ja nie chcę wybierać między tobą a rodzicami.
Poczułam gulę w gardle.
– Nie każę ci wybierać… Proszę tylko o szacunek dla moich granic.
Nie odpowiedział od razu. Wyszedł do kuchni i długo nie wracał.
Wieczorem usiadł obok mnie.
– Porozmawiam z nimi – powiedział cicho. – Ale musisz mi pomóc to wszystko poukładać…
Nie wiem, co będzie dalej. Ale wiem jedno: jeśli nie zawalczę o siebie teraz, już zawsze będę tylko tłem w cudzym życiu.
Czy naprawdę musimy wybierać między lojalnością wobec rodziny a własnym szczęściem? Ile jeszcze kobiet żyje w cieniu cudzych oczekiwań?